Samveda/1283
एष वृषा कनिक्रदद्दशभिर्जामिभिर्यतः। अभि द्रोणानि धावति॥१२८३
Veda : Samveda | Mantra No : 1283
In English:
Seer : priyamedhaH aa~NgirasaH | Devta : pavamaanaH somaH | Metre : gaayatrii | Tone : ShaDjaH
Subject : English Translation will be uploaded as and when ready.
Verse : eSha vRRiShaa kanikradaddashabhirjaamibhiryataH . abhi droNaani dhaavati.1283
Component Words : eShaH. vRRiShaa .kanikradat .dashabhiH .jaamibhiH .yavaH .abhi .droNaani .dhaavati.
Word Meaning :
Verse Meaning :
Purport :
In Hindi:
ऋषि : प्रियमेधः आङ्गिरसः | देवता : पवमानः सोमः | छन्द : गायत्री | स्वर : षड्जः
विषय : अगले मन्त्र में जीवात्मा का कर्तव्य वर्णित है।
पदपाठ : एषः। वृषा ।कनिक्रदत् ।दशभिः ।जामिभिः ।यवः ।अभि ।द्रोणानि ।धावति॥
पदार्थ : (वृषा) बलवान् और (दशभिः जामिभिः) दस अंगुलियों से अर्थात् अंगुलियों के समान आपस में सम्बद्ध दस यम-नियमों से (यतः) नियन्त्रित हुआ (एषः) यह सोम जीवात्मा (द्रोणानि अभि) सांसारिक भोगों के प्रति (धावति) दौड़े ॥४॥
भावार्थ : सांसारिक भोगों में अति आसक्ति उचित नहीं है ॥४॥
In Sanskrit:
ऋषि : प्रियमेधः आङ्गिरसः | देवता : पवमानः सोमः | छन्द : गायत्री | स्वर : षड्जः
विषय : अथ जीवात्मनः कर्तव्यमाह।
पदपाठ : एषः। वृषा ।कनिक्रदत् ।दशभिः ।जामिभिः ।यवः ।अभि ।द्रोणानि ।धावति॥
पदार्थ : (वृषा) बलवान्, (दशभिः जामिभिः) दशभिः अङ्गुलिभिः, अङ्गुलिवत् परस्परसम्बद्धैः दशभिः यमनियमैः (यतः)नियन्त्रितः (एषः) अयं सोमः जीवात्मा (द्रोणानि अभि) सांसारिकान् भोगान् प्रति (धावति) धावेत् [विध्यर्थे लेट्] ॥४॥
भावार्थ : सांसारिकेषु भोगेष्वत्यासक्तिर्नोचिता ॥४॥
टिप्पणी:१. ऋ० ९।२८।४।