Donation Appeal
Choose Mantra
Samveda/1449

पवमान सुवीर्य रयि सोम रिरीहि नः। इन्द्रविन्द्रेण नो युजा (यू)।। [धा. । उ नास्ति । स्व. ।]॥१४४९

Veda : Samveda | Mantra No : 1449

In English:

Seer : asitaH kaashyapo devalo vaa | Devta : pavamaanaH somaH | Metre : gaayatrii | Tone : ShaDjaH

Subject : English Translation will be uploaded as and when ready.

Verse : pavamaana suviirya.m rayi.m soma ririihi naH . indavindreNa no yujaa.1449

Component Words :
pavamaana . suviiryam . su . viiryam . rayim . soma . ririihi . naH . indo . indreNa . naH . yujaa.

Word Meaning :


Verse Meaning :


Purport :


In Hindi:

ऋषि : असितः काश्यपो देवलो वा | देवता : पवमानः सोमः | छन्द : गायत्री | स्वर : षड्जः

विषय : अगले मन्त्र में परमात्मा से प्रार्थना की गयी है।

पदपाठ : पवमान । सुवीर्यम् । सु । वीर्यम् । रयिम् । सोम । रिरीहि । नः । इन्दो । इन्द्रेण । नः । युजा॥

पदार्थ : हे (पवमान) पवित्रतादायक, (इन्दो) रस से सराबोर करनेवाले (सोम) आनन्द-रस के भण्डार जगदीश ! आप (नः युजा) हमारे सहायक (इन्द्रेण) मन द्वारा (नः) हमारे लिए (सुवीर्यम्) श्रेष्ठ वीरता से युक्त (रयिम्) ऐश्वर्य (रिरीहि) प्राप्त कराओ ॥६॥

भावार्थ : परमात्मा, जीवात्मा और मन की मित्रता से ही मनुष्य चरम उन्नति करने में समर्थ होता है ॥६॥


In Sanskrit:

ऋषि : असितः काश्यपो देवलो वा | देवता : पवमानः सोमः | छन्द : गायत्री | स्वर : षड्जः

विषय : अथ परमात्मानं प्रार्थयते।

पदपाठ : पवमान । सुवीर्यम् । सु । वीर्यम् । रयिम् । सोम । रिरीहि । नः । इन्दो । इन्द्रेण । नः । युजा॥

पदार्थ : हे (पवमान) पवित्रतादायक, (इन्दो) रसेन क्लेदक (सोम)आनन्दरसागार जगदीश ! त्वम् (नः युजा) अस्माकं सहायकेन (इन्द्रेण) मनसा [यन्मनः स इन्द्रः। गो० उ० ४।११।] (नः) अस्मभ्यम् (सुवीर्यम्) सवीर्योपेतम् (रयिम्) ऐश्वर्यम् (रिरीहि) प्रापय। [रिणातिः—गतिकर्मा निघं० २।१४।] ॥६॥

भावार्थ : परमात्मजीवात्ममनसां सख्येनैव मानवश्चरमोन्नतिं कर्तुं पारयति ॥६॥

टिप्पणी:१. ऋ० ९।११।९, ‘णः’ इत्यत्र ‘नः’ इति पाठः।